Na całym świecie na cukrzycę choruje blisko 387 mln osób, czyli więcej niż wynosi populacja USA. Diabetycy, czyli osoby chore na cukrzycę muszą opierać swoją dietę wyłącznie na produktach, które są dla nich polecane, ponieważ niestety samo stosowanie insuliny nie jest wystarczające. Diabetycy muszą więc koniecznie przestrzegać odpowiedniej diety i wykluczyć ze swojego jadłospisu niektóre produkty spożywcze. Co istotne odpowiednia dieta jest niezbędna przy każdym rodzaju cukrzycy, łącznie z cukrzycą ciążową. Żywność ma bowiem bardzo duży wpływ na poziom glukozy we krwi, co obserwuje się po dwóch czy trzech godzinach od spożycia posiłku. Im dany produkt ma wyższy indeks glikemiczny, tym bardziej podwyższa się poziom glukozy we krwi po jego spożyciu, przy czym należy pamiętać, że jedzenie w naturalnej postaci ma zwykle niski indeks glikemiczny, ale po poddaniu jej obróbce termicznej indeks glikemiczny się podwyższa.
Jak powinna wyglądać dieta dla diabetyka?
Dieta dla osób chorych na cukrzycę musi być odpowiednio zbilansowana, ponieważ jest ona kluczowym elementem dobrego zarządzania taką chorobą jak cukrzyca. Jadłospis osoby chorej na cukrzycę musi zawierać, tak samo jak dieta osoby zdrowej, niezbędne składniki pokarmowe, witaminy i minerały, jednocześnie diabetyk musi przyjmować odpowiednie ilości węglowodanów, białek i tłuszczów. Dieta cukrzyka powinna bowiem składać się głównie z węglowodanów, energia z nich dostarczana powinna stanowić nawet do 60% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Bardzo ważne jest również przestrzeganie dziennego harmonogramu żywieniowego.
Diabetyk musi jadać często, ale w małych ilościach, najlepiej w 3-4 godzinnych odstępach czasowych. Taki harmonogram pomaga pozbyć się uczucia głodu, co powoduje zmniejszenie stężenia cukru w organizmie, dlatego pierwszy posiłek w ciągu dnia powinien być spożywany najpóźniej dwie godziny przebudzeniu, a ostatni najpóźniej dwie godziny przed snem. Diabetyk musi również w swojej diecie zwracać szczególną uwagę na niski poziom indeksu glikemicznego w produktach oraz na proporcje posiłków, które powinny wynosić 45-50% węglowodanów, 30-35% tłuszczów i 15-20% białka w przeliczeniu na dzienny plan żywieniowy. O ilości białek w codziennej diecie powinien zadecydować lekarz, jednak ważne jest, żeby stosunek białka zwierzęcego (drób, chude ryby, wieprzowina) do białka roślinnego (fasola, soja, groch) wynosił 1:1.
Należy pamiętać, że dieta diabetyka nie może się obyć bez pieczywa pełnoziarnistego, brązowego ryżu, czy też kaszy gryczanej, bowiem te składniki zawierają niezwykle istotne dla każdego organizmu węglowodany złożone i skrobię, które są głównym źródłem energii. Ważne, żeby unikać spożywania wszelkiego rodzaju słodyczy, na które składają się węglowodany proste. Na szczęście dostępnych jest wiele produktów bez cukru, w tym żelki bez cukru czy sosy zero kalorii bez dodatku cukru. Bardzo ważne w diecie diabetyka są kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Występują one w różnego rodzaju rybach, oliwie z oliwek, czy nasionach Warto pamiętać, że dieta osób chorych na cukrzyce nie wymaga podawania dodatkowych witamin w postaci suplementów, choć jest to ważne w kontekście niwelowania niedoborów.
Białka a dieta cukrzycowa
Produkty białkowe w diecie diabetyka powinny stanowić około 15% dziennego planu żywieniowego, jednak o ostatecznych proporcjach zawsze powinien decydować lekarz. Warto bowiem pamiętać, że w cukrzycy typu 2 białka nie powodują wzrostu glikemii, a osoby, które mają niewyrównaną cukrzycę mogą mieć większe zapotrzebowanie na białko. Warto jednak zwracać uwagę na źródło białka, w diecie cukrzycowej zaleca się przede wszystkim chude mięsa, białka jajek, chude mleko, kefir, fasola, soja, makaron czy groch.
Tłuszcze w diecie cukrzyka
Tłuszcze w codziennej diecie diabetykamogą stanowić nawet 30% dziennego planu żywieniowego. Diabetycy powinni jednak starać się unikać tłuszczów zwierzęcych, które nie powinny przekraczać jednej trzeciej całkowitego zapotrzebowania na tłuszcze. Tłuszcze roślinne, takie jak na przykład oliwa z oliwek, mogą stanowić pozostałe całkowite zapotrzebowanie na tłuszcz, czyli dwie trzecie. Świetnym rozwiązaniem są nowe, popularne ostatnio oleje do smażenia w sprayu, np. oliwę z oliwek w sprayu czy olej rzepakowy w sprayu.